Het gevaar van alcohol en drugs op het werk

Sinds 1 april 2009 ben je als werkgever verplicht tot het opzetten van een preventief alcohol- en drugsbeleid in je onderneming. En dat is niet voor niets, want de impact op de werkvloer bij overmatig gebruik valt niet te ontkennen.

Uit nationaal en internationaal onderzoek blijkt dat alcoholmisbruik ons land jaarlijks naar schatting 2,2 tot 2,9 miljard euro kost aan ziekteverzuim, arbeidsongevallen, verkeersongevallen, productieverlies en werkloosheid. Naar schatting is 5 tot 10% van de beroepsbevolking een probleemdrinker. Ook gebruik en zelfs dealen op het werk wordt de laatste jaren steeds vaker gesignaleerd.

Invloed van alcohol en drugs op het werk

Alcohol, drugs en sommige medicatie hebben een negatieve invloed op werkprestaties doordat de concentratie vermindert: mensen hebben meer moeite met complexe taken, zijn sneller vermoeid, maken meer fouten en zijn minder alert.

Wie onder invloed is, neemt soms de realiteit anders waar, kan moeilijker complexe informatie verwerken met foute beslissingen tot gevolg. Tegelijk ontstaat de neiging tot zelfoverschatting, waardoor onnodige risico’s worden genomen.

Het gevaar van alcohol en drugs op het werk

Om alcohol en drugsgebruik te herkennen bij een medewerker, moet je alert zijn op signalen die wijzen op middelenmisbruik. Lichamelijke signalen zijn niet altijd betrouwbaar. Let daarom ook op gedragsveranderingen. Wees alert wanneer je medewerker:

• meer moeite heeft met complexe taken
• sneller vermoeid raakt
• meer fouten maakt
• minder alert is
• onnodige risico’s neemt
• gemaakte fouten steeds bij anderen neerlegt i.p.v. bij zichzelf
• meer en meer sociaal geïsoleerd raakt

4 pijlers van een effectief alcoholpreventiebeleid

Een goed uitgewerkt, preventief alcohol- en drugsbeleid maakt het je gemakkelijker te handelen, mochten er zich problemen rond gebruik in je onderneming voordoen. De concrete uitwerking is gericht op vier pijlers:

• Preventie via voorlichting en vorming
  • Hiërarchische lijn en medewerkers worden geïnformeerd over het preventiebeleid
  • De leidinggevenden moeten weten welke regelgeving en procedures er bestaan
• Regels betreffende het gebruik van alcohol en/of drugs tijdens het werk (dus ook tijdens personeelsfeestjes en de nieuwjaarsreceptie met klanten)
  • beschikbaarheid van alcohol en drugs op het werk
  • binnenbrengen van alcohol en drugs op het werk
  • werk gerelateerd gebruik van alcohol en drugs
• Procedures voor het aanpakken van problematisch gedrag dat verband houdt met alcohol en/of drugsgebruik
  • vaststellen van disfunctioneren op het werk ten gevolge van mogelijks alcohol- en/of drugsgebruik
  • vaststellen van het overtreden van hierboven uitgewerkte regels;
  • de manier waarop een werkonbekwame werknemer naar huis wordt gevoerd
• Uitwerken van hulpverlening
  • Waar kan onze medewerker terecht?

Mocht het toch zo zijn dat een medewerker op het werk verschijnt onder invloed van alcohol, drugs of bepaalde geneesmiddelen, handel dan als volgt:

• Geef signalen, spreek erover en bied een luisterend oor.
• Overtuig je medewerker om contact op te nemen met de arbeidsarts.

Alcohol- of middelengebruik een is onvoldoende reden om een werknemer onmiddellijk te ontslaan. De welzijnswetgeving en de cao 100 verwachten van werkgevers dat zij hulp bieden aan deze werknemers, en in het algemeen ook zorgen voor een goed preventiebeleid.

Het gevaar van alcohol en drugs op het werk

Balance Lab kan je begeleiden bij het sensibiliseren van deze problematiek door middel van praktische workshops. Daarbij komen aan bod:

• Het bepalen van uitgangspunten van het preventief alcohol- en drugsbeleid.
• Het bepalen van doelstellingen van het preventief alcohol- en drugsbeleid.
• Het uitwerken van een beleids- of intentieverklaring die de krijtlijnen van het preventief alcohol- en drugsbeleid bevat.
• Het uitwerken van de verschillende pijlers via ondersteuning en inhoudelijke input.